چگونه با کودکان درباره جنگ و اتفاقات استرس‌زا صحبت کنیم؟
مدیر سایت۱۴۰۴-۰۴-۱۱ جنگ، بحران‌ها و اخبار استرس‌زا، هر جامعه‌ای را می‌تواند دچار نگرانی و اضطراب کند. اما کودکان با ذهن حساسی که دارند، بیشتر از بزرگ‌ترها تحت تأثیر فضای پر تنش قرار می‌گیرند. بسیاری از والدین نمی‌دانند چگونه درباره چنین موضوعاتی با فرزندانشان گفت‌وگو کنند تا هم اطلاع‌رسانی صحیح انجام شود و هم از آسیب روحی و استرس بی‌مورد جلوگیری گردد. در این مقاله، روش‌های اصولی صحبت با کودکان درباره وقایع استرس‌زا، خصوصاً جنگ، و نیز ایجاد حس امنیت و آرامش در فضای خانواده بررسی می‌گردد.
کسب اطلاعات بیشتر: نقش رسانه‌ها و فضای مجازی: چطور اخبار را مدیریت و استرس را کنترل کنیم؟
۱. آماده‌سازی خود والدین پیش از گفت‌وگو
اهمیت ذهن‌آگاهی و مدیریت احساسات والدین
پیش از آنکه با کودک صحبت کنید، ابتدا باید احساسات و نگرانی‌های خود را مدیریت کنید. والدینِ نگران یا آشفته، حس ناامنی را ناخواسته به کودک منتقل می‌کنند.
تکنیک‌های آرام‌سازی برای والدین
قبل از گفت‌وگو، چند دقیقه تنفس عمیق یا مدیتیشن انجام دهید؛ با فرد قابل اعتماد صحبت کنید تا فشار روانی‌تان کاهش یابد. آماده‌سازی ذهنی ظرفیت شما را برای پاسخگویی منطقی و آرام به پرسش‌های کودک بالا می‌برد و باعث ایجاد فضای امن در خانه می‌شود.
۲. انتخاب زمان و مکان مناسب برای شروع گفتگو
اهمیت لحظه و فضاسازی مناسب
برای گفت‌وگویی مؤثر باید زمانی را انتخاب کنید که کودک خسته یا عصبانی نباشد و محیط نیز آرام، بدون عوامل حواس‌پرت‌کن باشد.
چگونه فضا را برای صحبت مهیا کنیم؟
بهتر است مکالمه را زمانی آغاز کنید که خانواده دور هم جمع شده یا در یک محیط صمیمی مانند اتاق کودک حضور دارید. استفاده از اسباب‌بازی، کتاب یا نقاشی برای آغاز صحبت و کاهش تنش، راهکاری موثر خواهد بود.
۳. توضیح ساده و متناسب با سن کودک
دلیل اهمیت استفاده از زبان قابل فهم
کودکان، خصوصاً در سنین پایین، توانایی درک مفاهیم پیچیده و انتزاعی را ندارند. بیان بیش از حد جزئیات یا استفاده از واژه‌های تخصصی می‌تواند باعث ترس، سردرگمی یا سوء تعبیر شود.
شیوه‌های متناسب‌سازی پیام با سن
سن کودک را در نظر گرفته و بر اساس میزان فهم او، توضیحاتی کوتاه، صادقانه و در عین حال مثبت ارائه دهید. از استعاره‌های ملموس یا تشبیهات ساده بهره بگیرید و هرگز کودک را با جملات توأم با تهدید یا تکرار نگرانی، نترسانید.
۴. تشویق به بیان احساسات و سؤالات کودک
نقش گوش کردن فعال
گفت‌وگو باید دوطرفه باشد؛ کودک نیاز دارد احساسات و نگرانی‌هایش شنیده و درک شود. گوش کردن فعال یعنی توجه نشان دادن، همدلی و واکنش مناسب به احساسات کودک.
راهکارهای ایجاد اعتماد و امنیت
به کودک اجازه دهید هر زمان که خواست، سؤال بپرسد یا احساساتش را بیان کند. واکنش های شما باید بدون قضاوت و سرزنش باشد؛ مثلاً بگویید: «درست است که گاهی احساس ترس داریم. من هم گاهی احساسش را دارم، اما با هم از پسش برمی‌آییم.»
۵. ایجاد حس امنیت و تقویت امید در کودک
نقش والدین در ساختن فضای مثبت
در شرایط بحران، بیشترین نیاز کودک احساس امنیت و اطمینان است. والدین می‌توانند با ایجاد روتین‌های ساده مثل برنامه‌های روزانه، بازی، گفتگوهای شاد و ابراز محبت فیزیکی (در آغوش گرفتن، نوازش) این حس را تقویت کنند.
بیان نکات امیدبخش و کنترل ترس کودک
تمرکز را روی مسائلی قرار دهید که کودک می‌تواند انجام دهد؛ مثلا کمک به خانواده، مراقبت از خودش و دیگران. تاکید کنید که بحران‌ها ماندگار نیستند و همیشه آدم‌هایی هستند که برای بهبود شرایط تلاش می‌کنند. به کودک امید بدهید که شما مراقبش هستید و همه با هم روزهای سخت را پشت سر می‌گذاریم.
۶. محدود کردن مواجهه کودک با اخبار و رسانه‌ها
چرا کنترل محتوای رسانه‌ای مهم است؟
تماشای اخبار یا صحبت‌های استرس‌زا در حضور کودک می‌تواند باعث اضطراب بیشتر شود، به ویژه اگر محتوای مناسب سن او نباشد.
راهکارهای محافظت از کودک در برابر اخبار منفی
تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی را در ساعات حضور کودکان خاموش یا کنترل شده استفاده کنید. اگر کودک با خبری مواجه شد، بلافاصله درباره آن صحبت کنید تا ابهاماتش برطرف شود و با شفافیت، از اضطراب غیر‌ضروری پیشگیری گردد.
جمع‌بندی
گفت‌وگو با کودکان درباره جنگ و رخدادهای استرس‌آور اگر با آرامش، صداقت، مهارت و در فضایی امن انجام شود، نه تنها موجب کاهش اضطراب کودک می‌شود بلکه بنیان اعتماد، همدلی و تحمل در کودکان را تقویت خواهد کرد. والدین نقش کلیدی در این مسیر دارند و حمایت روانی آنان، مهم‌ترین سکوی امنیت کودکان در روزهای سخت است.
اشتراک گذاری
دیدگاهتان را بنویسید