بخشنامه جدید طلاق توافقی در سال جدید

در سال‌های اخیر، طلاق توافقی در ایران با تغییرات مهمی روبرو شده است. پیش از این، تمامی درخواست‌های طلاق، اعم از توافقی یا غیر توافقی، ابتدا به مراکز داوری فرستاده می‌شد. اما به‌دلیل عدم کارآیی این روش، قانون‌گذار تصمیم به تاسیس مراکز مشاوره خانواده تخصصی گرفت. از آذرماه ۱۳۹۷، طبق بخشنامه قوه قضائیه، زوجین متقاضی طلاق توافقی ملزم به مراجعه به این مراکز و دریافت گواهی لازم شدند. در واقع، این گواهی برای ثبت دادخواست طلاق تفاهمی در دفاتر الکترونیک قضایی ضروری بود. هدف از این تغییر نیز، کمک به زوجین برای بررسی راه‌حل‌های دیگر پیش از تصمیم نهایی برای جدایی و تلاش برای ایجاد صلح و سازش میان آن‌ها بود.

بر اساس قانون جدید طلاق توافقی، زوجین پیش از نهایی شدن طلاق، ملزم به شرکت در جلسات مشاوره هستند. در صورت عدم انصراف از طلاق پس از این جلسات، گواهی لازم صادر می‌شود. تغییر مهم دیگر نیز، تمایز بین گواهی عدم انصراف از طلاق و گواهی عدم امکان سازش است. گواهی اول توسط واحد مشاوره و گواهی دوم پس از طی مراحل قانونی توسط دادگاه خانواده صادر می‌گردد.

برای طی کردن مراحل طلاق توافقی نیز، زوجین باید در سامانه “مسیر” ثبت‌نام کرده و پس از طی مراحل مشاوره، گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کنند. مدت زمان طلاق توافقی هم با توجه به شرایط هر پرونده متغیر است، اما به‌طور کلی، کل مراحل طلاق بین ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد. در مورد مهریه نیز، زن و مرد باید به توافق برسند و زوجه می‌تواند از حق قانونی خود برای دریافت مهریه صرف نظر کند یا با کمک وکیل متخصص در این زمینه، آن را حفظ کند.

طلاق توافقی پیش از تصویب قانون جدید

قبل از تصویب قانون حمایت از خانواده، روال به این‌صورت بود که همه درخواست‌های طلاق، چه توافقی و چه غیر توافقی، ابتدا به مراکز داوری فرستاده می‌شد. اما این روش، آنطور که انتظار می‌رفت، کارآمد نبود و اغلب به سازش بین زوجین منجر نمی‌شد. به‌همین دلیل، قانون‌گذار تصمیم گرفت با تاسیس مراکز مشاوره خانواده تخصصی، به زوجین کمک کند تا پیش از تصمیم نهایی برای جدایی، راه‌حل‌های دیگری را نیز بررسی کنند.

به این ترتیب، از آذرماه سال ۱۳۹۷، طبق بخشنامه‌ای که از سوی قوه قضائیه صادر شد، زوجینی که قصد طلاق توافقی داشتند، ملزم شدند پیش از مراجعه به دادگاه، به مراکز مشاوره خانواده مراجعه کنند و گواهی لازم را دریافت نمایند. همچنین، این گواهی برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر الکترونیک قضایی ضروری است.

چه زمانی می توان درخواست طلاق توافقی داد؟

برای آنکه زن و شوهری بتوانند به‌صورت توافقی از یکدیگر جدا شوند، لازم است که هر دوی آن‌ها در این مورد به قطعیت رسیده و اختلافی در این خصوص نداشته باشند و پس از آن دادخواست طلاق توافقی را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نمایند. نکته مهم در این نوع طلاق آن است که صرف تصمیم به طلاق کافی نیست و زن و مرد باید پیش از هر اقدامی در مورد مسائلی از قبیل مهریه، نفقه و حضانت فرزندان نیز با یکدیگر به توافق برسند و آن را مکتوب کنند.

قانون جدید طلاق توافقی

مطابق با قانون جدید طلاق توافقی که در آذرماه ۱۳۹۷ به تصویب رسید، زوجین پیش از نهایی شدن طلاق، ملزم به شرکت در جلسات مشاوره هستند. هدف از این جلسات، تلاش برای ایجاد صلح و سازش میان زوجین و جلوگیری از فروپاشی کانون خانواده است. در صورتی‌که زوجین پس از شرکت در این جلسات، همچنان بر تصمیم خود برای طلاق اصرار داشته باشند، گواهی عدم انصراف از طلاق برای آن‌ها صادر می‌شود که به‌منزله تأیید تصمیم آن‌ها برای جدایی است.

تغییر مهم دیگر در قانون جدید، تمایز بین گواهی عدم انصراف از طلاق و گواهی عدم امکان سازش است. گواهی عدم انصراف از طلاق پس از جلسات مشاوره توسط واحد مشاوره صادر می‌شود، در حالی‌که گواهی عدم امکان سازش پس از طی مراحل قانونی توسط دادگاه خانواده صادر می‌گردد. پس از صدور گواهی عدم امکان سازش نیز، زوجین سه ماه فرصت دارند تا با مراجعه به دفترخانه، طلاق خود را ثبت کنند. همچنین، طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده، مراجعه زوجین به مشاوره خانواده، از جمله پیش‌شرط‌های ثبت دادخواست طلاق توافقی است.

لزوم مراجعه به مرکز مشاوره در بخشنامه جدید طلاق توافقی

هدف اصلی از این مراجعه، تلاش برای ایجاد توافق و سازش بین زوجین و جلوگیری از طلاق احتمالی است. مشاور خانواده با هر دو طرف به‌‌صورت جداگانه صحبت کرده و راه‌کارهایی برای حل مشکلات ارائه می‌دهد. همچنین، تعداد جلسات مشاوره از چهار تا هشت جلسه متغیر است و این موضوع با توجه به نظر مشاور تعیین می‌شود. برخی از زوجین نیز ممکن است پس از سه یا چهار جلسه به توافق برسند و گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کنند، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند. پس از اتمام جلسات مشاوره نیز، گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می‌شود.

سامانه مسیر برای نوبت دهی طلاق توافقی

برای طی کردن مراحل طلاق توافقی، مطابق با آخرین دستورالعمل قوه قضائیه، ابتدا باید در سامانه نوبت‌دهی طلاق با نام «مسیر» ثبت‌نام کنید. پس از ثبت‌نام، مرکز مشاوره و زمان مشاوره برای شما تعیین می‌شود. در جلسات مشاوره، حضور زوجین یا وکیل قانونی آن‌ها الزامی است. در نهایت، پس از اتمام مراحل مشاوره، گواهی عدم انصراف از طلاق برای ارائه به دادگاه صادر می‌گردد.

بر اساس بخشنامه جدید، زن و مرد باید به مرکز مشاوره خانواده مراجعه کنند. نحوه مراجعه به این مرکز به این‌صورت است که در سامانه تصمیم نوبت‌گیری انجام شود. برای این منظور زن یا مرد باید در این سامانه مراحل ثبت نام و نوبت‌گیری را انجام دهند. در این سامانه باید مرکز مشاوره و همچنین، زمان‌هایی که زوجین می‌توانند برای مشاوره مراجعه کنند؛ مشخص شود. سپس در زمان مقرر در مرکز حاضر شوند. بعد از ۴۵ روز می‌توانید گواهی عدم انصراف از طلاق را از مرکز مشاوره دریافت کنید. البته دریافت این گواهی منوط به آن است که مشاور قانع شده باشد که زن و شوهر دیگر امکان ادامه زندگی با یکدیگر را ندارند.

مدت زمان طلاق توافقی در بر اساس بخشنامه طلاق توافقی

مطابق با آخرین تغییرات قوانین، طلاق توافقی مستلزم گذراندن پنج جلسه مشاوره اجباری است که حدوداً یک ماه به‌طول می‌انجامد. با این وجود، بازه زمانی دقیق این فرآیند، با توجه به شرایط و پیچیدگی‌های هر پرونده، متغیر خواهد بود.

همچنین، با اجرای بخشنامه جدید و لزوم انجام مشاورات خانوادگی پیش از مراجعه به دادگاه، پروسه طلاق توافقی اندکی طولانی‌تر شده است. این موضوع ممکن است برای برخی از زوجین نگران‌کننده باشد. در حال حاضر، صدور گواهی عدم انصراف از طلاق مستلزم سپری شدن ۴۵ روز کاری است و به‌طور کلی، کل مراحل طلاق بین ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد.

تکلیف مهریه بر اساس بخشنامه جدید طلاق توافقی چیست؟

زن و مرد باید در مورد مهریه به توافق برسند، چرا که این حق قانونی زن است و مرد نمی‌تواند او را مجبور به صرف نظر کردن از آن کند. با این‌حال، از آنجا که طلاق‌های توافقی مستلزم توافق متقابل است، مردان می‌توانند سعی کنند همسران خود را به بخشیدن مهریه خود یا بخشی از آن متقاعد نمایند. در بسیاری از موارد نیز، زنان برای تسریع روند طلاق، از مهریه خود صرف نظر می‌کنند.